Dienstverlening en taken
De Raad voor plantenrassen is een zelfstandig bestuursorgaan en als enige instantie in Nederland verantwoordelijk voor kwekersrecht verlening en toelating van plantenrassen en opstanden. De Raad wordt ondersteund door team support, wat een onderdeel is van Naktuinbouw.
Verlening van nationaal kwekersrecht
Verlening van nationaal kwekersrecht is 1 van de belangrijkste taken van de Raad. In Nederland bestaat deze vorm van intellectuele eigendomsbescherming voor kwekers sinds 1942. Het kwekersrecht is vastgelegd in het internationale UPOV-verdrag. Dit verdrag bestaat sinds 1961. Lidstaten die bij de UPOV zijn aangesloten verplichten zich hun Nationale kwekersrecht in te richten conform de bepalingen van dit verdrag. Nederland is ook lid van UPOV. In Nederland zijn de bepalingen van het UPOV-verdrag neergelegd in de Zaaizaad- en plantgoedwet 2005. In deze wet zijn de criteria voor toekenning van een kwekersrecht vastgelegd.
Toelating van rassen en opstanden
Een landbouw- of groenteras mag uitsluitend worden verhandeld binnen de EU als het in minimaal 1 lidstaat is toegelaten. In Nederland worden deze toegelaten rassen met de instandhouder geregistreerd in het nationaal rassenregister (NRR).
Dit geldt ook voor de verhandeling van teeltmateriaal van bosbouwgewassen voor bosbouwkundige doeleinden.
Het toelaten van rassen gebeurt ook volgens de criteria die vastgelegd zijn in de Zaaizaad- en plantgoedwet 2005.
Aanwijzen van instandhouders
Een instandhouder wordt aangewezen door de Raad. Alleen de instandhouder mag zaad voor handelsdoeleinden produceren en in de handel brengen.
Op het aanvraagformulier voor toelating en/of kwekersrecht kan aangegeven worden wie er als instandhouder aangewezen moet worden. Wordt dit niet ingevuld, dan zal de aanvrager als instandhouder worden aangewezen. Het is mogelijk dat er per ras meerdere instandhouders worden aangewezen.
Vaststelling van rasnamen
De raad kan geen kwekersrecht verlenen of een ras toelaten als het geen rasbenaming heeft. Het naamsvoorstel wordt getoetst volgens de internationale regels. Is de naam akkoord? Dan wordt deze naam gepubliceerd in de Gazette van de Raad voor plantenrassen. Er volgt dan een bezwaarperiode van 3 maanden. Zijn er geen geldige bezwaren ontvangen dan zal de Raad de naam officieel vaststellen. Ook de vastgestelde namen worden gepubliceerd in de Gazette van de Raad voor plantenrassen.